Dag lieve vrienden en familieleden,

Het is alweer maart, wat kan een maand snel voorbij gaan. Begin Februari was ik nog in Peru en had ik moeite om het land achter te laten. Inmiddels ben ik een poosje in Bolivia, in het begin moest ik enorm wennen. Vooral het feit dat het land zo ontzettend arm is, is toch erg confronterend, de hostels zijn niet zo aantrekkelijk, de mensen zijn niet zo gewend aan toeristen. Al deze dingen zorgde ervoor dat ik Peru enorm miste en dat ik zelfs serieus overwoog om terug te gaan. Het is toch een luxe plek als je het vergelijkt met Bolivia enik voelde me denk ik nog niet bereisdgenoeg om een land als Bolivia echt te kunnenwaarderen. Daarnaasthad ik ook het idee dat ik veel te snel door Peru gereisd ben.Ik denk eerlijk gezegd dat dit klopt, het is een onderdeel van het `leren reizen`. Tenminste zo zou ik het definieren. Hier inBolivia heb ik echt de tijd genomenvoor elke plek, in Peru heb ik dit nagelaten.Achteraf gezien had ik meer tijd in Arequipa en Cusco kunnen/willen doorbrengen.Maarom een of andere reden denk je dat je verder moet,dat je niet kan blijven hangen op 1 plek. Nu ben ik erachtergekomen dat het somsmeer waard is om even op 1 plek te blijven, je krijgt een betere indruk van de omgeving. Toch ben ik uiteindelijk in Bolivia gebleven, uit nieuwsgierigheid en ook uit mijn eigen koppigheid (ja echt ik kan soms een beetje koppig zijn), het niet willen ´opgeven´ omdat je je even ongemakkelijk voelt.

Achteraf is het een hele goede keuze geweest. Doordat ik in Bolivia de tijd heb genomen voor de verschillende plekken kan ik nu zeggen dat ik het land fantastisch vind! Bolivia is een interessant en complex land (economisch en politiek). In La Paz en omstreken vond ik het lastig mijn draai te vinden. De mensen daar zijn ontzettend gesloten, op het onvriendelijke af. Nu ik verder naar het zuiden gereisd ben heb ik gemerkt dat dit typisch is voor La Paz en de directe omgeving, en ik denk dat ik ook een beetje beter begrijp waarom. De omgeving van La Paz is een harde omgeving, het weer is er koud, regenachtig of bloedheet, meer smaken zijn er niet. Daarnaast zijn de mensen in deze regio ontzettend arm. Er is weinig tot geen landbouw/veeteelt omdat de omstandigheden hiervoor gewoon niet geschikt zijn. Ik denk dat deze 2 factoren (weer en armoede)ervoor zorgen dat de mensen veel harder zijn. Het is overleven in plaats van leven. Ik denk dat een dergelijk leveneen mens in zichzelf gekeerd maakt, tenminste zo heb ik het hier in Bolivia ervaren (Ik weet van vrienden die bijvoorbeeld in Zuid-Afrika geweest zijn, juist een andere ervaring hebben hoe mensen daar met armoede omgaan. Misschien is het weer wat dan invloed heeft. Ik bedoel iedereen is vrolijker als de zon schijnt dan wanneer het regent en koud is, toch?).

Nu ik bovenstaande regio verlaten heb en richting de provincie Santa Cruz gegaan ben merkte ikdat de mensen veranderen, vriendelijker, meer open. Santa Cruz is zowiezo ontzettend rijk (wat nog steeds arm is)vergeleken met de rest van Bolivia (deze provincie wilt zich ook graag afscheiden van de rest van Bolivia, ze zijn hier dus niet zo patriotistisch als in andere landen).Het rijk zijnheeft waarschijnlijk 2 oorzaken. De eerste oorzaak is een feit, de provincie van Santa Cruz heeft olie. Olie betekend geld, simpel is dat. De tweede reden ben ik niet zeker van, het zijn verhalen die ik gehoord heb tijdens mijn reis hier. Schijnbaar bezit Santa Cruz de meeste Coca velden. Ik weet niet of ik jullie al verteld heb over Coca. Coca is een blaadje van een plant die vooral in de Andes en door de inheemse bewoners gebruikt wordt om de dagen door te komen. Ze stoppen de bladeren in de mond en kauwen erop, de sappen slikken ze door. Coca schijnt heel gezond te zijn omdat er veel uhm taninens en dergelijke inzitten, verder stilt het te honger, helpt het tegen hoogteziekte, en geeft het je meer energie. Maar zoals je waarschijnlijk al herkende in de naam Coca is de basis voor Cocaïne. Hoewel je iets van 8kg bladeren nodig hebt voor een beetje drugs is deze plant dus ook medeverantwoordelijk(naja het is niet de schuld van de plant uiteraard)voor drugs en alle criminaliteit die daarbij komt kijken (daarom is de VS bijvoorbeeld in strijd met Bolivia en Peru om deze plant uit te roeien, enzijn de bladerenverboden in vele landen). Dus een andere reden waarom Santa Cruz zo rijk zou zijn is door de drugs. En tsja als je een beetje fantasie heb (daar ontbreekt het bij mij absoluut niet aan) dan kan je hier en daar wel drugsbaronnen zien lopen. De gemiddelde auto hier (naja misschien is gemiddeld overdreven maar het viel zeker op)zijn van die grote 4-wheel drives (jeep, porsche, etc). Die zie je in de omgeving van La Paz echt niet. Oke dat is dus Santa Cruz en omgeving.Daarnaast is het weer hier ook vele malenaantrekkelijker. Ik ben niet in de jungle geweest (daar is malaria en ik heb geen medicijnen daarvoor meegenomen) maar de provincie Santa Cruz ligt stukken lager. Het is hier zo´n beetje altijd Lente. Niet verkeerd toch?

Nu schrijf ik wel over Santa Cruz, maar ik ben inmiddels in Sucre. De laatste keer dat ik schreef vertelde ik dat ik de bus naar Santa Cruz zou nemen. Dit heb ik gedaan en wat een ellendige busrit was dat!!! Overharde wegen, diepe afgronden,stik en stikheet in de bus, mensen die snurkte. De zwaarste busrit tot nu toe (was zo´n 12 uur). In Santa Cruz ben ik maar 1 nacht gebleven. Ik wilde carnaval ontwijken (carnaval is hier vergelijkbaar als in Nederland, alleen gooien ze hier met waterballonnen, verf, meel en schuim - de basis is hetzelfde, muziek, eten en drank) dus ben ik op zaterdag ochtend van carnaval vertrokken naar Samaipata. Deze plek kende ik van een paar reizigers die ik onderweg heb leren kennen en was me ten zeerste aanbevolen en ik snap volledig waarom...Er is ontzettend veel te doen (hiken, paardrijden, watervallen), het weer is fantastisch en het dorpje heerlijk rustig. Het is niet een typisch Boliviaans dorpje, een hoop buitenlanders zijn in dit dorpje blijven hangen en hebben daar inmiddels een restaurant, reisbureautje of hostel opgericht. Zo gebeurde het dus dat ik voor het eerst in lange lange tijd Nederlands kon praten met een eigenaar van een restaurant. Door de Europese invloeden waren de maaltijden uitstekend (Boliviaans eten is nu eenmaal niet zo speciaal, friet, rijst en gefrituurdekip is hier een gemiddelde maaltijd). Het plan was om veel te hiken, maar plannen zijn er om verandert te worden.

Tot de dinsdag van carnaval lag het leven plat, ook in dit kleine dorpje was carnaval, dus echt iets regelen kon niet (trouwens iets regelen was zowiezo lastig, er waren geen vaste openingstijden, winkeleigenaren opende en sloten de winkels wanneer ze wilde, hoezo een relaxte houding?!). Ik ben wel naar een dieropvangcentra geweest. Uhm tsja het was aandoenlijk met loslopende aapjes (waren hele jonge dieren die in je nek klommen, tsja jonge aapjes hebben veel aandacht nodig een soort moederliefde vandaar het gedrag)maar met mijn dierwelzijnachtergrond voelde het niet helemaal goed. Het leek meer op een persoonlijke collectie van een over fanatieke dierliefhebber dan een plek waar dieren rehabiliteren en terug uitgezet worden. Ik vroeg het een en ander of rehabilitatie, het opnieuw uitzetten enzo, maar kreeg niet de antwoorden waar ik op hoopte. Vroeger zou ik me daar ontzettend over opgewonden hebben, maar door mijn ervaringen bij Stichting AAP heb ik geleerd dat de dierenliefhebbers die dergelijke opvang projecten beginnen het hart op de goede plek hebben zitten, dus in plaats van ze te veroordelen kan je veel beter kennis aandragen die ze kunnen gebruiken om het project te verbeteren. Voor mij was het te vroeg voor vrijwilligerswerk,mijn prioriteitis mijnSpaans verbeteren zodat ik goed met mensen kan communiceren. Anders is de overdracht van informatie ook maar beperkt. Wie weet kom ik nog een ander project tegen waar ik mijn kennis en kunde kan overdragen en ook waar ik kan leren uiteraard, want op dierwelzijnvlak (en opzo´n beetje elk ander gebied)ben ik nog lang niet uitgeleerd.

Wat heb ik nog meer gedaan de eerste paar dagen....owja aangezien er geen pinautomaat was in Samaipata en de bank geen geld had moest ik terug naar Santa Cruz om te pinnen. Ik had inmiddels 2 Zwitserse meiden ontmoet en die gingen met me mee. Een rit van ruim 3 uur om geld te halen....Haha schitterend...Ik zag de lol en avontuur er wel van in...Toen carnaval over was, was het tijd voor de mooie wandeltochten. Helaas werd ikziek, en niet te zuinig. De oorzaak waarschijnlijk een verkeerde vega burger (grrrr probeer ik gezond en bewust te eten gebeurd dit). Ik zal niet in details treden maar ik was 24uur aan bed gekluiserd, kon niks eten en nauwelijks iets drinken en heb me echt in tijden niet zo hondsberoerd gevoeld. Gelukkig dat ik vrienden gemaakt had en dat de meiden regelmatig langs kwamen of ze iets voor me konden betekenen. Na 24uur ging het beter en ik besloot om met de Zwitserse meiden, een Zweedse dame en een Duitse kerel naar Amborro National Park te gaan om daar te hiken (wandeling van 4 uur). Het was een plezierige wandeling maarja als je 24 uur niet gegeten hebt dan merk je dat je energie level gigantisch snel afneemt. Het tweede deel van de hike was lastig, het was spek glad en doordat mijn coordinatie niet optimaal was ben ik echt zo ontzettend vaak uitgegleden. De modder is inmiddels uit mijn kleren maar mijn schoenen zijn nog steeds redelijk smerig van deze ervaring.

De dag na de hike toch maar rustig aangedaan want de dag erop (vorige week zondag was datdenk ik) zou ik samen met Matthias (een Duitse man van 41jr) door de binnenlanden naar Sucre gaan. De busrit van Santa Cruz naar Sucre schijnt echt een hel te zijn (duur is ongeveer 15uur), veel mensen besluiten om te vliegen (is 30min). Maar er is nog een andere optie die veel veel interessanter is. Het is de route Samaipata - Vallegrande - La Higuera - Villa Serrano - Sucre.De routeVallegrande - La Higuera is interessant omdathet een deel van Boliviaiswaar Che Guevara geweest is toen hij probeerde om hier een Gureilla kamp op te zetten. In Vallegrande is zijn graf en in La Higuera is hij gevangen genomen en geexecuteerd. Ik ben bij de graven geweest van Che en 6 van zijn´kamaraden´. Het was zo enorm bijzonder om daar te zijn. Het is lastig uit te leggen wat de sfeer is rond die tombe.Ikhad kippevel vanaf het moment dat ik daar binnenliep tot dat ik naar buitenwandelde.Dit is wat ik in mijn reisdagboek erover schreef:

Ik kan maar lastig omschrijven hoe het voelde om daar te zijn, de namen van de strijders te zien op de houten gedenktekens, de foto´s van de andere strijders en van Che. Het is een gevoel van diep respect, respect voor de strijders die gestorven zijn voor een doel groter dan zijzelf, die zich opofferde. Tsja maar dat is ook wat de Taliban mannen en vrouwen doen, dat klopt, maar de gedachtegoed is anders in dit geval. Op de een of andere manier kan elke generatie een bepaalde geloof of hoop uit het verhaal van Che halen, iets waarmee zij zich kunnen identificeren. Hoe bijzonder is het om je hoofd te buigen voor een dode die jeenkel kent van de verhalen, van een ideaal. Het voelde niet of een bekende daar lag, het was meer het gevoel van een groot persoon, die geschiedenis gemaakt heeft op een unieke manier en ondanks dat hij een gureilla was (wat niet goed te praten is) heel menselijk was, een dokter, een vader, goed voor de gewone man, een slimme man, een aantrekkelijke man. Heel bijzonder.

Ik heb inmiddels een boek aangeschaft, tijd voorwat meer achtergrond informatie. Na het bezoek aan het graf (Che zijn lichaam is enkele jaren geleden terug herbegraven in Cuba) gingen we naar het ziekenhuis waarzijn lijk tentoongesteld werd aan de rest vande wereld. Daarna de taxi genomen naar La Higuera. Daar de school bezocht (is nu een museumpje) waar hij geexecuteerd was. Ookzijn we naar de plek gelopen (hike van 3 uur) waar hij gevangen was genomen. Het was best vreemd omdat ik de films gezien had herkende ik serieus La Higuera, de plek waar hij gevangen was genomen, etc.Het dorpje bestaat uit 20 huizen ofzo maar de sfeer is heel bijzonder. Naast het feit dat Che en zijn ´kamaraden´ daar geschiedenis gemaakt hebben is de plek opzich een stukje paradijs. Het is echt eenongelofelijk mooie plek. Het was volledig te begrijpendat hetFranse stel die daar een hostel hebben daar gebleven waren.Een geweldige hostel trouwens, Franse bougondische levensstijl gecombineerd met hetBoliviaanse leven.

Om in La Higuera te komen hebben we eerst detaxi genomen van Samaipata naar Mairana. Daar hebben we de bus genomen (geweldig trouwens hoehet openbaarvervoer werkt in Bolivia, een heel verhaal opzich) naar Vallegrande. Vanuit Vallegrande de taxi naar LaHiguera. Het was een grotere uitdagingom van La Higuera weg te komen. Het is niet even de taxicentrale bellen ofzo. Je moet wachten tot dat er toevalligeen taxi komt diemensen naar dat dorpje bracht of je moest liften met locals. Wij deden het laatste. Na 2 nachten in La Higuera kregen we een lift van een local, onze tassen gingen achterin bij de levende kippen, het fruit en weet ik veel wat meer en wij vouwden ons op de achterbank tussen de watermeloenen. We werdennaar Pucara gebracht. Eentroosteloos dorpje waar de buslangskomt richting Villa Serrano.Over die busrit kan ik ook boek schrijven, de omgeving was schitterend (een van de mooisteroutes in Bolivia door de afwisseling in de natuur, cactussen, dichtbegroeide bossen, rivieren, jungle achtige omgeving), de wegen waren dramatisch (de buskantelde op een plek zelfsbijna om!!!), we moesteneen stukje door een rivier met de bus en met enige regelmaat moest het hulpje stenen van de weg halen of juist stenen stapelen zodat de bus over gaten heen kon rijden. Al met al een heel avontuur.We kwamen uiteindelijk veilig aan in Villa Serrano (hulde voor de buschauffeuren zijn hulpje!!!!).Daar 1 nacht gebleven en de volgende dag naar Sucre. Deze rit was beter enhet laatste deelwas zelfsgeasfalteerd, wat een luxe

Nu ben ik in Sucre. Ik blijf hier een tijdje, ik heb een dame gevonden die mij privé les gaat geven in de Spaanse taal. Mijn lessen beginnen op maandag, dagelijks 2,5 uur. Ik moet even kijken of het iets is anders ga ik als nog naar een taalschool. Maar zoals jullie wel begrijpen is het economisch stukken aantrekkelijker omop deze manier les tekrijgen. Op dit moment zit ik in eencrappy hostel. Maar maandag verhuis ik naareen hostel met een eigen keuken, common room enzo...Zoveel zin in!!! Kan ik eindelijk mijn eigen ontbijtklaar maken en ´s avonds zelf koken in plaats van uiteten te gaan, boodschappen doen op de markt enzo, en ze hebben hier zelfs 2 supermarkten (dit is zeer opmerkelijk want supermarkten in Bolivia hebben ze eigenlijk niet!).Dus vanaf maandag ben ik voor even inwoner van Sucre. Ik denk voor een week of2 tot 4. In ieder geval tot dat ik confortabel genoeg voel om vrij uit Spaans te spreken. Ik heb echt heel veel zin in deze periode. Sucre is een hele relaxte stad, een beetje eengringo stad (gringo =toerist/niet Boliviaans). Uiteraard ga ik wat activiteiten ondernemen, misschien paardrijden, zeker hiken en naar de lokale markt inTarabucu.

Owja wat ik nog kwijt wil, ik heb gisteren de film The Devil's Miner gezien. Het gaat over de zilvermijn Cerro Rico in Potosi, Bolivia. Deze mijn wordt ook welthe mine that eats men genoemd. De schatting is dat 9 miljoen mensen daar gestorven zijn. De film gaat overeen 14 jarige jongen die in de mijnen werkt om zijn familie (moeder, kleiner broertje en zusje, zijn vader overleed toen hij 2 was) te onderhouden.Een hele hele hele indrukwekkende film. Ruim 800 kinderen werken op dit moment in de mijnen in Potosi, levensverwachting van de mannen in de mijn is 35 tot 40 jaar. Een verschrikkelijk feit. Ik had ongeveer heel de film tranen in mijn ogen en een brok in mijn keel.Ik kan een hele blogverhaal over deze film schrijven. Misschien dat ik dat nog wel doe, zo´n diepe indruk heeft het op me gemaakt. Geen enkel kind zou in deze omstandigheden moeten werken of uberhaupt moeten werken. De jongen in de film zei, ik werk nog 5 maanden in de mijn, dan hebben we genoeg gespaard en kunnen we naar de stad, daar ga ik een baan zoeken die niet zo lastig is. Als ik later groot ben wil ik met mijnfamilieop een mooieplek wonen ergens ver weg vanBolivia. Ik ben altijd nieuwsgierig geweest naar plaatsen die ik niet ken, ik wil Europa zien (lastig te omschrijven hoe ik me voelde toen hij dit zei, een gevoel van schuld en besef dat we zo f*cking geluk hebben dat we geboren zijn waar we geboren zijn). Na de film was de hele zaal gewoon stil. Het duurde even voordat ik weer zin had om te praten en over de film te hebben. Het was te indrukwekkend. Ik zou iedereen aanraden om deze film te kijken! (http://www.thedevilsminer.com/index_new.html) Om een beetje een idee te krijgen van het land waar ik nu in reis. De mijn kan je trouwens als toerist bezoeken. Ik denk dat ik Potosi oversla, ik denk niet dat ik me er confortabel zouvoelen. En hoewel het niet altijd nodig is je confortabel te voelen, dat besef ik, is het denk ik voor mij nietnodig om dit leed met eigen ogen te zien. De mijnen ga ik zowiezo niet in, te claustrofobisch.

Voor nu voldoende zelfbewustwording.Ik ga de zon in, Sucreverkennen.

Ciao Ciao Besos